Co zrobić, gdy ktoś traci przytomność? Krok po kroku, jak pomóc

Utrata przytomności to nagła i niepokojąca sytuacja, która może spotkać każdego – na ulicy, w pracy, w domu czy na siłowni. Może mieć wiele przyczyn, od chwilowego niedotlenienia mózgu, przez odwodnienie, aż po poważne problemy zdrowotne, takie jak udar, zawał serca czy urazy głowy. Kluczowe w takich sytuacjach jest szybkie i właściwe działanie, które może uratować życie poszkodowanego.

W tym artykule przedstawiamy szczegółowy przewodnik, jak reagować, gdy ktoś traci przytomność – od pierwszych chwil aż po przybycie ratowników medycznych.

1. Oceń sytuację i zadbaj o własne bezpieczeństwo

Zanim podejdziesz do poszkodowanego, upewnij się, że miejsce zdarzenia jest bezpieczne – np. nie ma ryzyka porażenia prądem, ruchu drogowego czy innych zagrożeń. Nie narażaj siebie na niebezpieczeństwo – jeśli miejsce jest ryzykowne, wezwij pomoc i czekaj na służby ratunkowe.

2. Sprawdź reakcję poszkodowanego

Podejdź do osoby nieprzytomnej i spróbuj nawiązać kontakt:

• Mów do niej głośno: „Czy mnie słyszysz? Jak się czujesz?”
• Delikatnie potrząśnij jej ramieniem – jeśli nie reaguje, prawdopodobnie straciła przytomność.
• Nie uderzaj ani nie potrząsaj gwałtownie – może to pogorszyć sytuację, zwłaszcza jeśli doszło do urazu głowy.

Jeśli osoba nie reaguje, przejdź do kolejnego kroku.

3. Sprawdź oddech

• Odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, aby udrożnić drogi oddechowe.
• Przyłóż ucho do ust poszkodowanego, obserwując ruch klatki piersiowej.
• Nasłuchuj i wyczuwaj oddech przez 10 sekund – jeśli oddycha normalnie, przejdź do pozycji bezpiecznej.

Jeśli nie oddycha lub oddycha nieregularnie, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).

4. Jeśli poszkodowany oddycha – ułóż go w pozycji bocznej bezpiecznej

Jeśli osoba oddycha, ale nadal jest nieprzytomna:

• Obróć ją na bok – zapobiega to zadławieniu się językiem lub wymiocinami.
• Ugnij górną nogę, a dolną wyprostuj, aby zapewnić stabilność.
• Podłóż dłoń pod głowę, aby zapobiec urazom.
• Regularnie kontroluj oddech, aż do przybycia służb ratunkowych.

5. Jeśli poszkodowany nie oddycha – rozpocznij RKO

Jeśli nie wyczuwasz oddechu:

• Zadzwoń pod numer 112 i wezwij pomoc.
• Rozpocznij uciski klatki piersiowej:
  • Ułóż dłonie na środku klatki piersiowej.
  • Uciskaj na głębokość ok. 5-6 cm.
  • Tempo: 100-120 uciśnięć na minutę.
• Jeśli potrafisz, wykonuj również oddechy ratunkowe:
  • Po 30 uciskach wykonaj 2 oddechy ratownicze.
  • Kontynuuj cykle, aż do przyjazdu służb medycznych.

Jeśli dostępny jest defibrylator AED, postępuj zgodnie z jego instrukcjami.

6. Czekaj na pomoc i monitoruj stan poszkodowanego

Jeśli poszkodowany odzyska przytomność przed przybyciem ratowników, nie pozwól mu gwałtownie wstawać. Zapewnij mu spokój i ciepło, regularnie sprawdzając jego stan.

Jeżeli pozostaje nieprzytomny, ale oddycha – utrzymuj go w pozycji bezpiecznej i kontroluj oddech.

Najczęstsze błędy, których należy unikać

1. Panika i brak reakcji – każda sekunda jest cenna, działaj natychmiast.
2. Brak wezwania pomocy – nie zakładaj, że ktoś inny zadzwoni na 112, zrób to sam.
3. Podnoszenie poszkodowanego – może to pogorszyć uraz, szczególnie jeśli doszło do upadku.
4. Zbyt słabe uciski podczas RKO – muszą one być mocne i głębokie, aby były skuteczne.
5. Zostawianie osoby nieprzytomnej na plecach – może dojść do zadławienia językiem lub wymiotami.

Podsumowanie

Sytuacje, w których ktoś traci przytomność, wymagają szybkiej i zdecydowanej reakcji. Każdy powinien znać podstawowe zasady pierwszej pomocy, ponieważ szybkie działanie może uratować życie. Kluczowe kroki to ocena sytuacji, sprawdzenie oddechu, wezwanie pomocy oraz odpowiednie ułożenie poszkodowanego. Jeśli nie oddycha, natychmiast rozpocznij RKO. Nie bój się działać – każda interwencja jest lepsza niż jej brak.

Pamiętaj – Twoja wiedza i reakcja mogą uratować czyjeś życie!